Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Sinds 1 januari 2024 is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking getreden. Het doel van de Wkb is het verhogen van de kwaliteit van bouwwerken.

Eerder controleerde de gemeente vooraf of een bouwplan aan bepaalde regels voldeed. Bij bouwwerken met een laag risico (gevolgklasse 1) doet een onafhankelijke partij dit nu. Deze partij noemen we een kwaliteitsborger. Voor bouwplannen die onder de Wkb vallen, is het inhuren van een kwaliteitsborger verplicht.

Bouwwerken in gevolgklasse 1

Bouwwerken zijn verdeeld in verschillende groepen. Dit noemen we gevolgklassen. Hoe groter de gevolgen kunnen zijn als iets misgaat bij de bouw, hoe zwaarder de eisen zijn. De Wkb geldt voor bouwwerken in gevolgklasse 1. Dit zijn bouwwerken met een laag risico. Het gaat om:

Op de grond gebouwde woningen, ook met bijvoorbeeld garage en kantoor aan huis
Woonboten
Vakantiewoningen
Bedrijfsgebouwen van maximaal 2 verdiepingen, ook met een klein kantoor of kleine kantine
Aanbouwen aan overige gebruiksfuncties van maximaal 2 bouwlagen, bijvoorbeeld een magazijn bij een winkel
Kleine fiets- en voetgangersbruggen van maximaal 20 meter, die niet over een rijksweg of provinciale weg liggen
Andere bouwwerken van maximaal 20 meter hoog, zoals masten en antennes

De Wkb geldt eerst alleen voor nieuwbouw. Waarschijnlijk geldt de Wkb vanaf 1 januari 2025 ook voor verbouw onder gevolgklasse 1.

Bekijk voorbeelden van verschillende situaties op de factsheet van de VNG.

Kwaliteitsborger

De kwaliteitsborger is een onafhankelijke partij die de kwaliteit van een bouwwerk controleert. De kwaliteitsborger controleert voor en tijdens de bouw of het bouwplan voldoet aan de regels. Deze regels gaan bijvoorbeeld over:

Fundering
Brandveiligheid
Energiegebruik

Stappenplan

Voor bouwwerken in gevolgklasse 1 moet u sinds 1 januari 2024 een aantal stappen volgen.

Stap 1: Nieuw initiatief onder Wkb

Uit uw aanvraag komt naar voren dat u een melding moet indienen.

Stap 2: Vooroverleg

Maak een afspraak voor een vooroverleg als u uw bouwplannen vooraf met de gemeente wilt bespreken.

Stap 3: Kwaliteitsborger inhuren

U huurt zelf een kwaliteitsborger in. U kunt zoeken in het register instrumenten kwaliteitsborging. Daar vindt u een lijst met kwaliteitsborgers en instrumenten. Een instrument is een goedgekeurde werkwijze die de kwaliteitsborger gebruikt om de bouw te controleren. De kwaliteitsborger stelt een risicobeoordeling en borgingsplan op.

Stap 4: Omgevingsplanactiviteit aanvragen

Minimaal 8 weken voor de start van de bouwactiviteiten vraagt u een omgevingsplanactiviteit bij de gemeente aan. Dit doet u via het Omgevingsloket.

Stap 5: Bouwmelding indienen

Minimaal 4 weken voor de start van de bouwactiviteiten dient u via het Omgevingsloket een bouwmelding in. Hierbij geeft u aan:

Dat het gaat om een bouwwerk in gevolgklasse 1
Wie de kwaliteitsborger is
Welk instrument gebruikt wordt

Ook levert u het borgingsplan en de risicobeoordeling in die de kwaliteitsborger heeft opgesteld. Bij de beoordeling let de gemeente op de kwaliteit en volledigheid van de aangeleverde stukken.

Stap 6: Start bouwwerkzaamheden

Minimaal 2 dagen voor de start van de bouwactiviteiten geeft u via het Omgevingsloket de startdatum van de bouw door.

Stap 7: Controle door kwaliteitsborger

Tijdens de bouw controleert de kwaliteitsborger:

De kwaliteit van het bouwwerk
Of aan de inhoud van het borgingsplan wordt voldaan

Stap 8: Controle door gemeente

De gemeente kan tijdens de bouw controles uitvoeren en waar nodig handhaven.

Stap 9: Gereedmelding

Minimaal 2 weken voor u het gebouw gaat gebruiken dient u via het Omgevingsloket in:

Gereedmelding
Verklaring van de kwaliteitsborger

Bij de beoordeling let de gemeente op de kwaliteit en volledigheid van de aangeleverde stukken.

Stap 10: Gebouw gebruiken

Binnen 2 weken hoort u of de gereedmelding en verklaring van de kwaliteitsborger akkoord zijn door de gemeente. Bij akkoord mag u het bouwwerk in gebruik nemen.

Bijzondere lokale omstandigheden

Bij het houden van een risicobeoordeling dient u rekening te houden met de locatie specifieke omstandigheden van de gemeente Hardinxveld-Giessendam. Dit in verband met de Wet kwaliteitsborging voor bouwen. Binnen de gemeente Hardinxveld-Giessendam gelden de volgende locatie specifieke omstandigheden:

De bodemopbouw bestaat hoofdzakelijk uit veen en klei met een geringe draagkracht. Deze bodemopbouw maakt bij grotere belastingen veelal een fundatie op heipalen noodzakelijk;
Vanwege de ligging in het Rivierengebied vormen watervoerende lagen in de ondergrond een risico bij niet grondverdringende in de grondgevormde funderingspalen;
Bij de toepassing van heipalen langs de dijklinten dient rekening te worden gehouden met dwarskrachten/horizontale verplaatsingen vanuit het dijklichaam.

Veranderingen voor aannemers

Door de invoering van de Wkb wordt de positie van opdrachtgevers versterkt. Er verandert veel voor aannemers:

De aannemer moet de opdrachtgever bij oplevering van een bouwwerk een opleverdossier geven.
De aannemer is verplicht om particuliere opdrachtgevers bij nieuwbouw te informeren over hoe hij verzekerd is.
Er worden extra eisen gesteld aan de waarschuwingsplicht van de aannemer bij bouwwerken. Deze waarschuwing moet duidelijk, schriftelijk en op tijd zijn.
De aannemer wordt ook na oplevering verantwoordelijk voor gebreken.

Deze wijzigingen gelden voor alle bouwactiviteiten waarvoor een aannemingsovereenkomst is gesloten. Zorg dat u als aannemer hier goed op voorbereid bent. Voor meer informatie, kijk op: Wet kwaliteitsborging (Bouwend Nederland).

Meer informatie

Lees meer op Kwaliteitsborging voor het bouwen (Stichtingibk.nl)